Từ ngày 25/3 đến ngày 3/4 sắp tới, cựu Tổng thống Chile - cựu Cao ủy nhân quyền Liên hợp quốc Michelle Bachelet có chuyến thăm tới Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 52 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Chile (25/3/1971 - 25/3/2023). Trong khuôn khổ chuyến thăm, cựu Tổng thống Chile Michelle Bachelet và Thị trưởng quận Cerro Navia - ông Mauro Tamayo sẽ hội kiến Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Nguyễn Phương Nga và một số cơ quan, tổ chức; tham gia nhiều hoạt động chính trị, nghệ thuật, văn hóa - xã hội như Lễ kỷ niệm 52 năm quan hệ ngoại giao giữa Chile và Việt Nam, ký kết 3 thỏa thuận hợp tác quan trọng giữa Cerro Navia và Việt Nam ...

Bà Bachelet là nữ tổng thống 2 lần đắc cử đầu tiên của Chile và cũng là nhà lãnh đạo có nhiều đóng góp lớn cho quan hệ 2 nước. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, bà vốn đã yêu mến và có nhân duyên với dân tộc Việt Nam từ rất lâu, trước khi trở thành tổng thống.

Trong 2 nhiệm kỳ tổng thống của mình (2006 - 1010 và 2014 - 2018), bà Bachelet đã chính thức đến thăm và tham dự APEC tại Việt Nam vào năm 2006 và 2017, trong các chuyến thăm này, bà đã ký kết nhiều thỏa thuận thúc đẩy hơn nữa hợp tác đa phương diện giữa 2 nước.

Chuyến thăm ở nhiệm kỳ đầu tiên năm 2006, bà có dịp hội kiến với Đại tướng Võ Nguyên Giáp và được ông tặng 2 cuốn sách. Một cuốn đã được dịch sang tiếng Tây Ban Nha có tên “Những năm tháng không thể nào quên”, cuốn sách thứ hai được in tiếng Việt có tên “Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng”. Trong chuyến thăm thứ 2 của mình, Tổng thống Michelle Bachelet đã đến đặt vòng hoa tại Đài Tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, đặt vòng hoa và viếng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, thăm Nhà sàn Bác Hồ.

Tổng thống Bachelet hội kiến với Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 2006 (ảnh: Tư liệu)

Tuy nhiên, nhân duyên của vị nữ thủ tướng Chile với Việt Nam vốn đã bắt đầu từ rất lâu trước đó. Theo báo Emol (Chile), vào năm 1969, khi Việt Nam đang gấp rút với cuộc chiến chống Mỹ, tại Chile, làn sóng biểu tình ủng hộ Việt Nam trong cộng đồng trẻ đã sục sôi. “Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh, chúng ta quyết chiến đấu tới cùng!” - trên nền nhạc cách mạng của ban nhạc Quilapayún và ca sĩ Víctor Jara, hàng ngàn thanh niên đã cùng hô vang khẩu hiệu đó trên đường phố Chile nhằm phản đối cuộc chiến tranh tại Việt Nam.

Trong số đó có cô gái trẻ Michelle Bachelet, khi ấy mới 18 tuổi. Dù mới chỉ là học sinh phổ thông nhưng cô đã sớm đấu tranh cho công lý, bình đẳng và bày tỏ sự ủng với nhân dân Việt Nam - một dân tộc vốn xa cách về mặt địa lý nhưng gần gũi trong tư tưởng.

Sau cuộc đảo chính năm 1973 dẫn tới sự hi sinh của cha bà là tướng Alberto Bachelet, bà và mẫu thân là Ángela Jeria bị bắt giữ và tra tấn vào năm 1975. Sau đó, phu nhân Ángela Jeria xin được cấp phép lưu vong tại Úc, chính trong thời gian này, năm 1977, cựu tổng thống Michelle Bachelet, khi đó 26 tuổi, đã có dịp đến Việt Nam lần đầu tiên. Đó là kỷ niệm đặc biệt với bà Bachelet, khi được tận mắt chứng kiến một quốc gia đi đầu trong phong trào giải phóng dân tộc.

Trong cuộc gặp mặt với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tại Hà Nội vào năm 2017, bà Michelle Bachelet đã khẳng định, Chủ tịch Hồ Chí Minh của Việt Nam là “một trong những lãnh đạo yêu thích của tôi” và bày tỏ lòng “ngưỡng mộ sâu sắc” đối với nhà thơ, chính trị gia và nhà quân sự đã tạo dựng nên nền độc lập. Chính từ những lần tới thăm, tiếp xúc với lãnh đạo và nhân dân Việt Nam, đã hun đúc trong bà quyết tâm cách mạng và tình cảm với dân tộc Việt Nam.

Bà Bachelet đến thăm Việt Nam năm 2017 (ảnh: cooperativa.cl)

Trong các chuyến thăm của mình, bà đã nhiều lần nhấn mạnh “Việt Nam là một quốc gia đã thể hiện trí tuệ trong nhiều lĩnh vực và đã dũng cảm giành lại được tự do và hòa bình, vượt qua những trở ngại to lớn và trở thành một quốc gia thịnh vượng, giữ vai trò quan trọng ở Đông Nam Á. Đó là một quốc gia, giống như Chile, đã chọn chính sách đối ngoại tìm kiếm hòa bình, an ninh, hội nhập và cũng đã chọn mở cửa thương mại với thế giới như một cách nhằm tiến tới phát triển và là phương tiện để củng cố quan hệ với quốc tế".

Là người đã chứng kiến quá trình thay da đổi thịt của Việt Nam, từ thời chiến tới thời bình, bà Bachelet luôn dành tình cảm đặc biệt và nỗ lực góp phần đưa nhân dân 2 nước tới gần nhau hơn. Trong chuyến thăm Việt Nam gần nhất vào năm 2017, bà từng vui mừng chia sẻ: “Nhiều người Chile đã và đang chuẩn bị sang Việt Nam, bị thu hút bởi sự duyên dáng, tốt bụng và hào phóng của người dân nơi đây (…) Tôi đã kể với Chủ tịch (Nguyễn Minh Triết) như một giai thoại rằng hôm qua, khi đi bộ trên đường phố Hà Nội, tôi đã gặp ít nhất một cặp vợ chồng người Chile đang đi hưởng tuần trăng mật”.

Tới nay, dù không còn nhiệm vụ của người đứng đầu quốc gia, bà vẫn sẽ quay lại Việt Nam nhân ngày kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Chile sắp tới. Mối nhân duyên của vị cựu Tổng thống Chile này với Việt Nam vẫn chưa hề dừng lại và sẽ tiếp tục nối dài mãi, ngày càng sâu sắc như chính tình cảm hữu nghị kéo dài hơn nửa thế kỷ của 2 dân tộc./.

Q.Hoa t.h / Thời Đại