Rời quân đội Anh sau hơn 23 năm gắn bó, ai cũng nghĩ ông Paul Eldred (sinh năm 1963) sẽ trở về vùng ngoại ô của thủ đô Luân Đôn để sống một cuộc đời an nhàn. Điều khiến mọi người rất bất ngờ là ông lại xách ba lô đến giúp đỡ nhiều quốc gia vẫn còn mang nặng vết thương chiến tranh. Trên dặm dài thiên lý, Eldred đã đến Quảng Trị để đào tạo những kỹ thuật viên hàng đầu về hủy nổ bom mìn.

“Tôi chọn sự vất vả”

Một lần, bạn bè đặt câu hỏi cho ông Paul Eldred: “Nếu chọn giữa một cuộc đời an nhàn nhưng bình lặng đến mức nhàm chán và một cuộc đời vất vả nhưng ý nghĩa, ông sẽ chọn cuộc đời nào?”.

Ông Eldred trả lời ngay: “Tôi chọn sự vất vả”. Câu trả lời ấy về sau như vận vào cuộc đời Paul Eldred. Người thân, bạn bè luôn thấy ông vội vã trở về, vội vã ra đi. Công việc bận rộn, vất vả khiến tóc Eldred bạc đi nhiều, làn da nhuốm màu nắng gió. Duy chỉ có một điều đặc biệt là nụ cười của ông chưa bao giờ mỏi mệt.

Ông Paul Eldred sinh ra ở vùng ngoại ô của thủ đô Luân Đôn, nước Anh. Ông có một tuổi thơ yên ả bên người thân, bạn bè. Yêu màu áo lính, từ khi còn nhỏ, Eldred đã mong muốn gia nhập quân đội Anh. Ước mơ ấy trở thành hiện thực sau rất nhiều tháng ngày miệt mài phấn đấu. Chàng trai đầy ắp hoài bão này đã gia nhập quân đội Anh với lựa chọn “một cuộc đời vất vả nhưng ý nghĩa”. Hơn 23 năm gắn bó với quân đội, Paul Eldred chủ yếu làm việc trong lĩnh vực rà phá, hủy nổ bom mìn.

Ông thông thuộc nhiều loại vật liệu nổ. Các hoạt động khảo sát, rà phá hiện trường, hủy nổ bom mìn, sử dụng chó rà tìm chất nổ, sử dụng thiết bị cơ giới và máy cắt bom điều khiển từ xa… trở nên quen thuộc với Eldred. Đồng đội thường gọi ông là “khắc tinh” của bom mìn.

Ông Paul Eldred ra hiện trường, quan sát học viên chuẩn bị cho việc hủy nổ bom mìn - Ảnh: HIỀN NGÔ, NPA/RENEW

Hay tin ông Paul Eldred rời quân đội Anh sau 23 năm cống hiến, nhiều người đã đến chúc mừng. Ai cũng nghĩ, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ông sẽ trở về với cuộc sống đời thường nơi quê nhà. Vì vậy, khi biết Eldred đã lên kế hoạch mới cho cuộc đời của mình, mọi người đều ngạc nhiên. Bất ngờ hơn, chỉ nghỉ ngơi ít bữa, Paul Eldred trở thành người của Liên Hiệp Quốc, rồi các tổ chức phi chính phủ.

Từ đây, ông bước vào một guồng quay mới với rất ít thời gian ngơi nghỉ. Eldred đã có mặt để giúp đỡ người dân ở nhiều quốc gia như: Xu Đăng, Thái Lan, Campuchia… “10 năm trước, tôi được mời về làm cho NPA/RENEW. Công việc này đưa tôi đến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trước đó, qua nhiều kênh thông tin, tôi đã biết đến mảnh đất, con người Việt Nam và rất thiện cảm với nơi này. Đó là lý do khiến tôi không mất nhiều thời gian suy nghĩ về lời mời”, Eldred kể.

Thời gian đầu gắn bó với NPA/RENEW, ông Paul Eldred sống và làm việc ở Huế. Hằng tuần, ông thu xếp thời gian ra Quảng Trị. Mảnh đất mang nặng vết thương chiến tranh này không biết từ lúc nào đã trở thành miền thương nhớ trong trái tim ông. Eldred nhói lòng khi thấy các nạn nhân chiến tranh; biết bom mìn, vật liệu nổ vẫn đang rình rập người dân; trăn trở vì ở đây còn thiếu những kỹ thuật viên có trình độ cao…

Từ sâu thẳm, ông mong giúp đỡ chính quyền và người dân Quảng Trị. Ước mơ đó trở thành hiện thực khi Eldred được mời đến đây để đào tạo chuyên sâu về hủy nổ bom mìn cấp độ 3.

Người thầy không bục giảng

Trước khi đến với Quảng Trị, ông Paul Eldred từng giảng dạy ở nhiều nơi. Để có thể đào tạo những kỹ thuật viên hủy nổ bom mìn hàng đầu, ông đã xây dựng một khóa học gồm 5 ngày đào tạo lý thuyết và 13 ngày đào tạo thực tiễn, đánh giá. Thế nhưng, Eldred vẫn có những cảm xúc rất lạ khi thực hiện công việc này ở Quảng Trị.

Paul cho biết: “Tôi có 8 học viên là các đội trưởng, giám sát, quản lý hoạt động của NPA Việt Nam ở Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế. Học viên thâm niên nhất đã làm việc cho NPA Việt Nam từ năm 2007. Trước khi tham gia khóa đào tạo, họ đã vượt qua vòng tuyển chọn và 1 bài kiểm tra kỹ lưỡng. Các học viên gọi tôi là “thầy”, chứ không phải là “giảng viên cao cấp”, “chuyên gia” như mọi người khác. Tôi hạnh phúc vì biết chữ “thầy” có ý nghĩa rất lớn đối với người Việt Nam”.

Mỗi ngày ở Quảng Trị là một trang kỷ niệm đối với ông Paul Eldred. Mảnh đất này đón ông với cái nắng thật gay gắt. Dẫu vậy, Eldred và các học viên vẫn miệt mài thực hành các tình huống. Thử thách khắc nghiệt nhất có lẽ là leo lên những cồn cát bỏng rát để hủy nổ vật liệu thật.

Hiếm ngày nào chiếc áo của Eldred và các học viên không ướt đẫm mồ hôi. Ông Paul Eldred cho biết: “Trong suốt khóa tập huấn, các hoạt động hủy nổ vật liệu nổ thật được chúng tôi triển khai liên tục tương ứng với những tình huống thử thách mà nhân viên kỹ thuật có thể gặp phải. Vì thế, mọi người đều phải dồn hết tâm sức của mình trong suốt quá trình học”.

Ông Paul Eldred trò chuyện với các học viên trong buổi tổng kết khóa đào tạo - Ảnh: Q.H

Vất vả là vậy nhưng 18 ngày “thử thách” lại trôi qua rất nhanh đối với cả ông Paul Eldred lẫn các học viên. Sau khóa đào tạo chuyên sâu, nước da ai nấy đều chuyển tông màu. Điều ông Eldred vui nhất là các học viên tiếp thu rất nhanh, thực hành tốt các kiến thức, kỹ năng mình truyền đạt.

Ông Paul Eldred tin, họ đã sẵn sàng để trở thành những kỹ thuật viên hủy nổ bom mìn được đào tạo với trình độ cao nhất tại NPA Việt Nam. Và chắc chắn những kinh nghiệm, kiến thức, kỹ năng mà Eldred truyền lại sẽ được họ chia sẻ cho các cộng sự khác để có ngày càng nhiều hơn “bậc thầy” về rà tìm, xử lý bom mìn.

Một trong những điều khiến Paul Eldred cảm thấy khóa đào tạo kỹ thuật viên hủy nổ bom mìn có ý nghĩa đặc biệt với mình là thời gian ông ở lại Quảng Trị lâu nhất từ trước đến nay. Nhờ thế, Eldred có cơ hội gặp gỡ nhiều đồng sự, người dân Quảng Trị thân thiện, hiếu khách; thưởng thức những món ẩm thực khác biệt và biết thêm tên đất, tên làng của mảnh đất này…

Paul Eldred nói với mọi người rằng, mỗi lần đến với Quảng Trị, ông đều cảm thấy như được ghé thăm nhà một người bạn thân. Và ông luôn mong sẽ có nhiều cơ hội để trở lại mảnh đất Quảng Trị thân thương này.

N.Nghiêm t/h theo Báo Quảng Trị