“Không bao giờ được lãng quên và nhắc nhở thế hệ tương lai về hiểm hoạ của hận thù và định kiến”, đó là thông điệp của lễ tưởng niệm các nạn nhân trong nạn diệt chủng Holocaust diễn ra sáng nay (29/3) tại Hà Nội. Sự kiện do Ủy ban Hòa bình Việt Nam, Liên hợp quốc tại Việt Nam, Đại sứ quán Israel tại Việt Nam và Đại sứ quán Đức tại Việt Nam đồng tổ chức.

Chiến tranh thế giới thứ II là một giai đoạn đen tối trong lịch sử nhân loại khi Phát xít Đức đã sát hại 6 triệu người Do Thái tại châu Âu chỉ vì họ là người Do Thái, cũng như các nhóm thiểu số khác. Chính vì thế, Liên hợp quốc đã chọn ngày 27/1 hằng năm là ngày Quốc tế Tưởng niệm Nạn nhân Holocaust.

Buổi tưởng niệm năm nay có sự tham dự của Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Nguyễn Phương Nga, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Hòa bình Việt Nam Trần Đắc Lợi, Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam Pauline Tamesis, Đại sứ Israel tại Việt Nam Yaron Mayer, Đại sứ Đức tại Việt Nam Tiến sĩ Guido Hildner các học sinh, sinh viên đến từ trường Phổ thông Thực nghiệm Hà Nội và Học viện Ngoại giao.

Nghi thức thắp nến tưởng niệm nạn nhân Holocaust tại sự kiện (Ảnh: Thu Hà).

Đáng chú ý, lần đầu tiên một nạn nhân sống sót sau thảm họa diệt chủng Holocaust có mặt ở Việt Nam để trực tiếp kể câu chuyện của mình. Tại buổi lễ, sáu học sinh đại diện cho trường Phổ thông Thực nghiệm đã tiến hành nghi thức thắp nến tưởng niệm nạn nhân Holocaust, một truyền thống Do Thái được lưu giữ trên toàn thế giới.

Tâm điểm của lễ tưởng niệm là buổi trò chuyện của bà Betty Eppel với đông đảo khán giả Việt Nam, nạn nhân Do Thái còn sống sót sau thảm họa Holocaust. Năm nay 88 tuổi, bà Eppel kể lại câu chuyện sống sót kỳ diệu của mình khi thoát khỏi cái chết như hàng triệu người Do Thái khác. Một gia đình Cơ Đốc giáo ở miền Nam nước Pháp đã che giấu bà khỏi cuộc đàn áp của Đức quốc xã vào những năm 1942-1945. Trong thời gian đó, khi mới bảy tuổi, bà đã mất liên lạc với mẹ và em trai. Hơn hai thập kỉ sau, bà mới được biết cả hai đã qua đời ở trại Auschwitz, nhiều khả năng bị sát hại bằng phòng hơi ngạt.

Eppel đã trở về Israel, kết hôn và có con. Bà thường xuyên chia sẻ những bài học trong giai đoạn lịch sử đó và bi kịch của chính mình.

Holocaust là đỉnh điểm của hàng thiên niên kỷ hận thù và phân biệt đối xử nhắm vào người Do Thái - cái mà chúng ta gọi là chủ nghĩa bài Do Thái. Thông điệp của bà Eppel chính là đừng im lặng trước điều đó một lần nữa. Nghĩa vụ truyền đạt và giáo dục thế hệ trẻ ngày càng trở nên quan trọng hơn. Ngày nay, chúng ta đã không còn nhiều những bằng chứng và nhân chứng sống của lịch sử nữa.

Bà Betty Eppel (trái), nạn nhân Do Thái còn sống sót sau thảm họa Holocaust chia sẻ câu chuyện của mình (Ảnh: Thu Hà)

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Hòa bình Việt Nam Trần Đắc Lợi nhấn mạnh: "Hồi tưởng lại những ký ức kinh hoàng trong quá khứ, chúng ta càng thấy rõ tầm quan trọng của chung sống hòa bình giữa các dân tộc, về sự cần thiết ngăn chặn việc tái diễn của các thảm hoạ tương tự trong thế giới ngày nay.

Là một trong những dân tộc đã phải trải qua nhiều khổ đau, mất mát do chiến tranh, nhân dân Việt Nam rất thấu hiểu, chia sẻ và đồng cảm sâu sắc với những nỗi đau mà các nạn nhân Do Thái đã trải qua, đồng thời hết sức trân quý giá trị của hoà bình và quan hệ hữu nghị với các dân tộc trên thế giới. Để không lặp lại những trang đau thương, đen tối trong quá khứ chúng ta cần dốc sức xây dựng một thế giới hòa bình, xã hội nhân ái, văn minh, trong đó mọi con người, sắc tộc tôn giáo quốc gia đều thật sự bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, mọi tranh chấp xung đột đều phải được giải quyết bằng con đường hòa bình".

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Hòa bình Việt Nam Trần Đắc Lợi phát biểu tại buổi lễ (Ảnh: Thu Hà).

Đại sứ Israel tại Việt Nam Yaron Mayer cho rằng lễ tưởng niệm Holocaust cũng là lời nhắc nhở những thế hệ tương lai về hiểm hoạ của hận thù và định kiến để không được mắc phải trong tương lai, từ đó xây dựng thế giới hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc.

Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam Pauline Tamesis: "Lễ tưởng niệm các nạn nhân Holocaust là lời kêu gọi chúng ta luôn cảnh giác, không bao giờ im lặng trước lòng thù hận, không bao giờ dửng dưng trước nỗi thống khổ của người khác. Không chỉ chủ nghĩa bài Do Thái mà các hình thức thù hận khác như phân biệt chủng tộc, chủ nghĩa chống hồi giáo, kỳ thị nữ giới… đều là những mối đe doạ an ninh hàng đầu ở một số quốc gia. Hiện nay, thế giới trực tuyến đang là chất xúc tác hàng đầu cho sự tăng trưởng của các hình thức thù hận. Nhiều phần của internet đang trở thành bãi rác thải độc hại bởi chất đầy sự gian dối, ác ý và lòng thù hận. Từ bạo lực bằng lời nói sẽ có thể thành bạo lực về thể xác. Tôi kêu gọi xây dựng một bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng. Mỗi người trong chúng ta đều có vai trò, trách nhiệm chấm dứt định kiến, căm ghét, thù hận để những thảm hoạ như Holocaust không lặp lại trong tương lai" - Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam Pauline Tamesis.

Q.Hoa t.h / Thời Đại